به وب سایت من خوش امدید
اکنون نیز برای بررسی بیشتر فرصتها و تهدیدهای استفاده از شبکههای اجتماعی در فضای مجازی به سراغ امیدعلی مسعودی استاد و مدیرگروه دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه سوره رفتیم.
فارس: ظهور رسانههای نوین از جمله شبکههای اجتماعی به عرصه ارتباطات آیا تاثیری بر روند سایر امور در زندگی روزمره افراد داشته است؟
مسعودی: شبکههای نوین ارتباطی از جمله شبکههای اجتماعی نه تنها در تبادل اطلاعات در جامعه نقش دارند، بلکه موجب بروز یک سری پدیدههای نو در جامعه شدهاند که آخرین مورد آن نیز مربوط به پدیده مرحوم مرتضی پاشایی میشود که برای تشیع پیکر این خواننده پاپ ایرانی جمعیت کثیری از جوانان از طریق شبکههای اجتماعی با یکدیگر ارتباط برقرار و در این مراسم شرکت کردند.
صرفنظر از هر اظهارنظری در خصوص این پدیده نمیتوان منکر نقش بسزای شبکههای اجتماعی در اطلاعرسانی شد، به دلیل همین کارکرد، در برقراری ارتباطات و انتقال اطلاعات شبکههای اجتماعی میتوانند پدیدههای جدید اجتماعی را به همراه داشته باشند.
فارس: با توجه به اشاره شما به نکات مثبت شبکههای اجتماعی به نظر شما آیا استفاده از شبکههای اجتماعی در میان کاربران فقط با نکات مثبت همراه است، و تماماً حسن محسوب میشوند؟
مسعودی: نمیتوان گفت که شبکههای اجتماعی تماما برای کاربران با نتایج مثبتی همراه میشوند چراکه تبعات منفی نیز به دنبال استفاده بدون نظارت از شبکههای اجتماعی وجود دارد و این شبکهها میتوانند منبعی برای شایعهپراکنی باشند، از آنجایی که لایههای مختلفی از گردش اطلاعات در شبکههای اجتماعی از جمله وایبر، واتسآپ، فیسبوک و… وجود دارد، بر همین اساس، حریم خصوصی در این شبکهها رعایت نمیشود، البته بحث دیگر در خصوص جرایم سایبری است که در این شبکهها احتمال وقوع فراوانی دارند. در این میان، مهمترین مطلب، رعایت فرهنگ اسلامی ـ ایرانی است که باید کارکرد شبکههای اجتماعی با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی تطابق داشته باشد، اما به دلیل همین ناهماهنگیها است که متأسفانه شاهد بروز جرایمی در این میان هستیم.
فارس: پس به نظر شما فرهنگ ایرانی ـ اسلامی ما در شبکههای اجتماعی به دلیل استفاده نادرست خدشهدار شده است؟
مسعودی: بله، حتماً همینطور است، متأسفانه به دلیل همین عدم هماهنگی و تأثیر آن بر موقعیت دینی ما میتواند آسیبهای جدی را هم برای خانوادهها و هم برای سازمانها و ارگانهای مختلف داشته باشد.
فارس: اشارهای به تأثیر این ناهماهنگیها بر خانوادههای ایرانی داشتید، آیا به نظر شما استفاده ناصحیح از این شبکههای اجتماعی که متأسفانه با افزایش ارتباط نامناسب میان زنان و مردان متأهل همراه شده است، میتواند موجب افزایش آمار طلاق شده باشد؟ و به عبارتی ریشه خانوادههای ایرانی را نزدیک به لبه تیز تیغ شبکههای اجتماعی برده باشد؟
مسعودی: بله، همینطور است، به خصوص در خانوادهها میان جوانان و نوجوانان تأثیر این مطلب دیده میشود، البته در سایتهایی که روابط غیرشرعی ایجاد میکنند و به نحوی عمل میکنند باعث میشود حریم خانوادهها شکسته شود، آسیبهای جدی مورد توجه خانوادهها میشود که باید این آسیبها در ابتدا شناسایی شود و درنهایت در جهت نظارت بر آنها اقدامات لازم صورت گیرد.
فارس: به نظر شما کدام قشر در ایران به سمت شبکه های اجتماعی کشیده میشوند؟
مسعودی: عموماً جوانان به سمت این شبکهها کشیده میشوند، چرا که نوآوران را غالباً جوانان ما تشکیل میدهند.
فارس: شبکههای اجتماعی چه جذابیتهایی برای این قشر داشته که آنها را اینگونه شیفته خود کرده است؟
مسعودی: شبکههای اجتماعی برای دانشجویان به لحاظ یافتههای اطلاعات، جذابیت دارد، برای سنین متوسط نیز جهت اطلاعرسانی میتواند حائز اهمیت باشد و افرادی در این میان در بازار اشتغال نیازمند کسب اطلاعات هستند و به همین سبب به سمت استفاده از شبکههای اجتماعی سوق مییابند، اما تعداد زیادی از جوانان همچنان برای سرگرمی وارد این شبکههای اجتماعی میشوند و بخش عمدهای از وقت خود را در این شبکهها میگذرانند و متأسفانه اوقات فراغت آنها دچار آسیب میشود.
فارس: شما در خلال صحبتهای خود به سواد رسانهای اشارهای داشتید، افزایش و ارتقای سطح سواد رسانهای میان افراد وظیفه چه نهادی است و متولیان مشخصی برای آن لحاظ شده است؟
مسعودی: برای ارتقای سطح سواد رسانهای باید از خانواده به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی آغاز کرد و طبیعتاً آموزش و پرورش نهاد دوم در این زمینه محسوب میشود و درنهایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان نهاد سوم باید در این زمینه کسب تکلیف کند. سواد رسانهای برای ما بسیار حائز اهمیت است، اما باید توجه داشت که نهادهای دیگری در این زمینه وظایفی را برعهده دارند که از جمله میتوان به وظایف شهرداریها با توجه به فرهنگسراها و مراکز آموزشی در این حوزه اشاره کرد. هماکنون مراکز و نهادهای مختلفی در ارتباط با فرهنگ و ارتباطات فعالیت میکنند. مراکز پژوهشی، دانشگاهها، سازمان و تبلیغات اسلامی و… وظایفی را برعهده دارند و این بخشها باید با سه نهاد اصلی از جمله خانواده، آموزش و پرورش و وزارت علوم هماهنگ باشند.
فارس: با توجه به اینکه گفته میشود قبح برخی از مسائل در شبکههای اجتماعی شکسته میشود، آیا به نظر شما لازم نیست محدودیتهایی برای استفاده کاربران درنظر گرفته شود؟ آیا فیلتر میتواند مناسب باشد؟
مسعودی: من معتقد هستم بیش از هر چیزی باید سراغ تحقیقات و پژوهش برویم، در این زمینه تحقیق خوبی در قم توسط یکی از طلبهها در خصوص احکام شرعی برای ورود به شبکههای اجتماعی انجام شده است که یک ارتباط عفیفانه را ترسیم کرده است، البته کاربران احکام شرعی را و دیگر مسائل اخلاقی را در شبکههای اجتماعی رعایت میکنند. باید توجه داشت که در انعکاس مطالب در شبکههای اجتماعی، منافع ملی درنظر گرفته شود، چرا که ممکن است خطراتی را برای جمهوری اسلامی ایران یا قشر کثیر مسلمانان در جای جای جهان داشته باشیم. اگر یک ارتباط عفیفانه در این میان وجود داشته باشد، اخلاق رعایت شود، نه تنها شبکههای اجتماعی غیرمفید نخواهند بود، بلکه میتواند مفید فایده نیز واقع شوند.
نظارت روی دیگر ارتباطات است. کسانی هستند که با نرمافزارهای مختلف اطلاعات را پایش میکنند، بر همین اساس باید با آگاهی و هوشیاری وارد شد و بدون شک در این حوزه ما نیازمند آموزش هستیم. بنده با فیلترینگ موافق نیستیم چرا که فیلترینگ قابلیت دور زدن دارد و زمانی که فیلتر صورت میگیرد عدهای آنتیفیلتر میکنند.
فارس: به نظر شما آیا اخلاق اسلامی توسط تمامی کاربران رعایت میشود؟
مسعودی: بله، طبیعتاً این امر صدق میکند، البته موارد معدودی نیز خلاف این مشاهده شده است که مورد توجه نیز قرار گرفتهاند، اما شبکههایی هماکنون وجود دارد که بچههای مسلمان آن را اداره میکنند، شاید این مسئله برای ما عادی جلوه میکند. باید در این زمینه یک بررسی کلی صورت گیرد. باید ما در این حوزه به سمت تولید اطلاعات برویم، در این زمینه حرفهای زیادی برای گفتن داریم و دنیا نیز تشنه شنیدن این حرفها است. این شبکههای اجتماعی و رسانههای نوظهور اعم از وایبر و … ظرفیتهای خوبی را در این خصوص دارند، به طوری که میتوان افکار پر از معنویت را به تمام دنیا از طریق این شبکهها صادر کرد.
فارس: چنانچه در چنین شرایطی استفاده از شبکههای اجتماعی کنترل و نظارت نشود، چه آیندهای پیش رو خواهیم داشت؟
مسعودی: سانسور و کنترل در فضای مجازی هیچ جایگاهی ندارد، باید با نظارت هوشمندانه بتوانیم اطلاعات را رصد و پایش کنیم درنهایت تولید اطلاعات داشته باشیم، این تنها راهی است که هماکنون برای حفظ امنیت ملی و شئونات اسلامی پیش پای ما قرار گرفته است.
فارس: آیا در این زمینه تولیدات خوبی داشتهایم؟
مسعودی: بله، خوشبختانه جوانان کمسن و سال و دانشجویان بسیار باهوش ما اپلیکیشنهایی را در این زمینه طراحی کردهاند که مورد توجه بسیاری از شرکتهای خارجی قرار گرفته است. فرزندان ایران اسلامی با کمترین امکانات، تواناییهای زیادی را به منصه ظهور رساندهاند، به طوری که در حوزه نرمافزار حرف اول را میزنند، اما متأسفانه ما از این امکانات و ظرفیتها استفاده نمیکنیم.
نظرات شما عزیزان:
خبرنامه وب سایت:
آمار وب سایت:
بازدید دیروز : 0
بازدید هفته : 9
بازدید ماه : 9
بازدید کل : 2967
تعداد مطالب : 11
تعداد نظرات : 0
تعداد آنلاین : 1